راز شب قدر
شب قدرتجلّی گاه ولایت
شب قدر، شب ظهور ولایت حقّ الهی بر زمین است. ولایت تکوینی٬در کالبد ولایت تشریعی ظهور می‌نماید برنامه مصوّبه از مقام الوهیت به صاحب امر در زمین داده می‌شود تا جامعه را با نظام هستی هماهنگ نماید.
اندیشه‌ها و نفوس را بر مبنای فطرت، به ولیّ خدا و از طریق او به ولیّ خدا و از طریق او به خدا متصل نماید. آنگاه که امر نازل می‌شود ولایت تجلّی می‌نماید. أمر تا صاحب و جایگاه مشخصی نداشته باشد، نازل نمی‌شود، و اگر صاحب داشت، پذیرش أمر و صاحب امر هردو با هم تحقّق می‌یابد و این تحقّق چیزی جز تجلی ولایت نیست.
رابطه میان خدا و صاحبان ولایت خدا در زمین که پیامبر و اهل بیت ایشان هست و همگی مصادیق ولایت هستند، همان «أمر» است که مظهر ولایت خدا و نمودی از احکام باری تعالی و تجلی قرآن است. ظرف این ارتباط، شب قدراست، شبی که مجلای (زمان تجلی) حقّ و ظهور تکثیر آن بسط و تفصیل آن اجمال است که اگر چنین شبی نبود، نه قرآن و نه أمر، هیچ کدام نازل نمی‌شدند و تجلی حقّ عقیم می‌ماند. عامل تحقق این تجلی، همانا ملائکه و روح اند که در این شب فرود می‌آیند و امر را نازل می‌کنند و به صاحب امر در هر زمان می‌سپارند. سوره قدر متعلق به صاحب أمر و تجلی گاه ولایت است، در تحقق ولادت صاحب ولایت نیز تجلی نموده است.
مؤمنین محل دریافت فیوضات الهی
مؤمنین نیز به تناسب ظرفیّت و تقوایی که دارند، ملائکه خاص و روح خاصی، أمری را -نه همه امور هستی را- بر او نازل می‌کنند. هر کس در 23 شب اول ماه رمضان خود را به افق نبوّت و امامت نزدیک گردانید و ظرفیّت وجودش را با تقوی توسعه داد و خود را مستعّد دریافت فیوضات الهی گردانید، هنگامی‌که قرآن بر سر می‌گیرد، و از خدا درخواست می‌کند و چهارده معصوم را واسطه فیض قرار می‌دهد، به تناسب این استعداد و شأن دریافتی می‌نماید. این دریافت‌ها و نزول ملائکه و روح، نه تنها در شب قدر، بلکه در تمام لحظات وصل، وجود دارد، چنانکه برای ائمه علیهم السلام نیز چنین است.
نمونه ساده و اولیّه آن، که تا حدودی برای عموم قابل درک است، بارقه‌های ذهنی و الهامات و جرقه‌های علمی‌برای کاوشگران و اهل دقت و نظر است.
ینزل الملائکه بالروح من امره، علی من یشاء من عباده (نحل / 2)
پرورش و تکامل بشر
همه امامان و پیامبر و پیامبران گذشته، از یک گوهر بوده و همگی یک جهت داشته اند، لکن هر امامی، تفصیل مجمل‌های گذشته می‌باشد. همه امامان علم بدون اختلاف دارند و هیچکدام با دیگری اختلاف ندارند، تفاوتشان در اجمال و تفصیل و تناسب با شرایط و شئونات است. این تعریف، حکیمانه و در راستای تکامل بشر است. تکرار و تجدد امام و رهبر در معنای اولیه (امام معصوم) و در معنای ثانویه و مراتب پایین تر (پیشگامان و رهبران مردمی) یک موهبت الهی برای پرورش و تکام انسان است.
تجلی کوثر در ولایت
«کوثر در معنای لغوی و اوّلیه، سرچشمه سرشار و منبع جوشان است و شامل هر چشمه فزائیده و منبع خیر می‌شود. مصداق اعلای آن فاطمه سلام الله علیها است که به پیامبر صلی الله علیه و آله داده شد، و او همسر یک امام و مادر یازده حجّت خدا می‌باشد.
کوثر همچون خورشید با تشعشع خود، نور صادر می‌نماید، هر نورش امامی‌است که به واسطه آن جهان بشریت روشن می‌گردد، و این انوار الهی لازمه حیات طیّبه انسانیّت اند. کوثر از مجرای توارث در وجود امامان و سپس امامزادگان آنگاه صالحان جریان یافت و خیراتش، زمین‌های انسانیت را آبیاری نمود. این جریان دائمی‌و تکاثر ابدی، نمودی از نزول ملائکه و روح و جلوه‌‌‌ای از تجلی کوثر است که همواره وجود دارد، و حیات ظاهری و باطنی و مادی و معنوی در گرو وجود آن است.
مطلع الفجر ظهور مهدی موعود عج الله فرجه هست، چنانکه امام صادق علیه السلام فرموده: حتی مطلع الفجر یعنی حتی یقوم القائم عج الله فرجه.
امام صادق علیه السلام فرمود: «تقدیر در شب نوزدهم است و ابرام (محکم و پابرجا) احکام در شب بیست و یکم و امضاء و گذراندن، در شب بیست و سوم می‌شود.
امکان تغییر سرنوشت غیر حتمی‌در هر سال
خداوند حکیم و رئوف و بخشنده در برابر عصیان بندگان و خطاهای سهوی، هر سال از مجرای ولایت معصوم، راهی بر جبران گذشته‌ها و توبه و انابه، با پرداخت حقّ الناس (عدم پرداخت بدهی در حال تمکّن، غیبت، تهمت، سخن چینی، عدم پرداخت حقوق افراد واجب النفقه:مهریّه، نفقه و...) هتک آبروی مسلمان و...) و حقّ الله (ادای واجبان شرعی :نماز، روزه، خمس، زکاه و...) باز گذاشته، تا بندگان به اختیار خود راه صلاح و رستگاری و بندگی خدا را انتخاب نمایند، و یا به بندگی هوای نفس و شیطان تن داده و ذلت دنیا پرستی را برگزینند.
در شب بیست و سوم، انتخاب انسان در چارچوب مشیت الهی امضا می‌گردد، لذا احیاء و شب زنده داری توأم با توبه و جبران مافات، ارزشمند و انجام هر خدمت و عمل صالحی در این شبها برابر با هزار ماه است. البته ثواب و بخشش و فیض به صرف بیدار بودن نبوده و مشروط به معرفت ولایت و یاری ولایت با معرفت به اهداف و طریق حق و تلاش در قرار گرفتن در صف صالحان و عاملان به دین خدا می‌باشد،در این صورت، از فیوضات این شب نیز بهره مند شده، و تا یک سال از هوا پرستی و دنیا پرستی و مکر شیطان در امان خواهد بود. هر قدر ظرف بزرگ باشد، مظروف نیز بزرگ خواهد بود. اختیار و انتخاب با ماست.
رابطه شب قدربا تکامل عقول و علوم بشر
شب قدرطبق روایات متعدّد، از ظهور پیامبر اسلام شروع شده، و تا روز قیامت که حجّت خدا باقی است، ادامه خواهد داشت. حجّت زمان، متناسب با شرایط زمانی و میزان تکامل بشری، برنامه‌ها و تفصیل مجملات و متشابهات و... ، را دریافت نموده، به نفوس قابل و دارای ظرفیّت عنایت می‌فرماید، از این روست، شاهد تکامل علم و معرفت بشر در دین خدا و علوم مختلف مورد نیاز بشری هستیم، اما چون به عقل و توانمندی خود و دیگران، به طور مستقل و به اختیار و توانایی خود، اعتقاد داشته و باور کردیم، لذا از درک سیر نزول فیوضات را از خالق حکیم، که ذره‌‌‌ای از بی انتهاست، از طریق ولایت و جانشین خدا عاجزیم. از این روست پیشرفت‌های علمی‌را به خود نسبت می‌دهیم و جز خود نمی‌بینیم. ولی در تأمل و تعمق در اصل تمام پیشرفت‌های مادی و معنوی بشریت، جز جلوه گری صفات جلال و جمال خداوند با استعداد ذاتی و توان جسمی‌از سوی خداوند نیست، چرا که خداوند در حدیث قدسی فرموده است:عَبْدی اَطِعْنی اِجْعَلَکَ مَثَلی. «بنده من، مرا اطاعت کن، تا تو را مثل خودم قرار دهم.»
رابطه شب قدربا شهادت یگانه مظهر عدالت
شب قدربا آن همه عظمت و مجلای اراده و اوامر الهی به جانشین خود در زمین، تا طلوع فجر، در سرپرستی بشر و عالم امکان، سرنوشت همگان را ورق می‌زند، لذا از اهمیّت ویژه‌‌‌ای برخودار بوده و مورد توجّه عموم بوده است، اگر در چنین شبی حادثه‌‌‌ای رخ دهد، قطعاً آن حادثه نیز مورد توجّه قرار گرفته و مردم در پی فهم علت حادثه، به جستجو می‌پردازند.
همانگونه که پیشتر اشاره شد، همگان توان درک عظمت و حوادث شب قدررا نداشته و جز اندکی، به معرفت کامل از این شب نرسیده اند، لذا حادثه‌‌‌ای بزرگ و مهمّ می‌تواند، عقول و دل‌های بشر را تکامل داده و آن‌ها را از خواب غفلت بیدار نماید، تا بر آنچه در این شب می‌گذرد، توجّه نموده و امور خود را در مسیر حقّ قرار دهند. شهادت اولین جانشین خاتم پیامبران در محراب مسجد توسط مسلمانی به ظاهر مسلمان در صف نماز جماعت به نام حمایت از دین خدا، ریختن خون اسوه عدالت و یگانه رهبر عادل جهان و یار مستضعفان و شمشیرخدا بر دشمنان خدا، و زاهد شب و شیر روز در برابر خصم دین خدا، امری بسیار تکان دهنده است تا همواره مسلمانان و تمام بشریت تا روز قیامت بپرسند، چه کسی کشته شد، در کجا کشته شد، چرا کشته شد، چه کسی بود، تا اوج مظلومیّت و تنهایی ولیّ خدا در بین مسلمانان!! و اوج نفاق و دنیا طلبی و دین به دنیا فروختگان به نام مسلمانان، زبانزد خاص و عام گردد، غاصبان حکومت اسلامی‌شناخته شوند، و مسلمانان واقعی در پی برگرداندن حکومت به ولیّ خدا برآیند.
از سوی دیگر، در 25 سال سکوت و خانه نشینی ولیّ خدا معترضی بر جان وی نبوده، اما زمانی که به درخواست و اصرار خود مسلمانان! حکومت را می‌پذیرد و دستور خدا را در تمام ارکان جامعه انجام می‌دهد، غاصبان حکومت اسلامی‌و بندگان دنیا و هوای نفس، وجود او را مانع حاکمیّت و ثروت اندوزی و نظام ارباب و رعیتی و... می‌بینند، لذا به خیال خود با کشتن حجّت خدا، طومار دین اسلام را در هم پیچیده و از بین بردند، در حالی که حکومت 5 ساله سراسر عدالت علی علیه السلام را تا روز قیامت، برای تمام آزادگان دنیا، به عنوان نسخه عملی نظام اسلامی‌با رهبری ولیّ معصوم، منشور عملی در حکومت و مدیریّت اسلامی‌گردانیدند، تا مردم بدانند، در اجرای عدالت، باید از خون خود گذشت، تا نظام عادلانه بدون ظلم و قشربندی تحقق یا بدو دین خدا استوار شود. از سوی دیگر،این حادثه به مردم هشدار می‌دهد، در جستجوی حجّت بعدی باشند تا حکومت اسلامی‌و عدالت فراگیر را دوباره بر پا کنند. هنگام تلاوت سوره قدر در پی پاسخ نزول ملائکه و روح بر چه کسی می‌گردند، تا گنج‌های نهفته در شب قدربه مرور با تکامل معنوی بشر هویدا گردند.
فرازی از کتاب علل ظهور امام زمان عجّ الله فرجه به قلم منصوره وطنی